بررسی خصوصیات هیدروژئولوژی منطقه کارستی ابوالفارس

منطقه ابوالفارس با موقعیت جغرافیایی 50°49 تا 2 °50 طول شرقی و4°31 تا ? 14°31 عرض شمالی، در جنوب غرب ایران به فاصله 40 کیلومتری جنوب شرق شهرستان رامهرمز و 185 کیلومتری اهواز در شرق استان خوزستان می باشد. حوضه ابوالفارس شامل محدوده مطالعاتی جایزان و یکی از سر شاخه های رودخانه مارون می باشد. سازندهای ایلام – سروک و آسماری از مهمترین سازندهای منطقه می باشند که آبخوان کارستی را بوجود آورده اند. رودخانه ابوالفارس، رودخانه مهم منطقه مورد مطالعه می باشد. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت هیدروژئولوژیکی منطقه ابوالفارس می باشد که شامل تعیین محدوده و ابعاد سفره آبدار، بررسی واحدهای آب چینه ای و وضعیت ارتباط آنها، شناسایی منابع آب، مشخصات کیفی آب در نقاط مختلف و عوامل موثر در کیفیت آب زیرزمینی منطقه می باشد. مطالعات صحرایی شامل مطالعات زمین شناسی، شناسایی منابع آب، نمونه برداری هیدروشیمیایی، اندازه گیری دبی می باشد. زمین-شناسی منطقه ابوالفارس، از دیدگاه های چینه شناسی، سنگ شناسی، زمین شناسی ساختمانی، ژئومورفولوژی و تاثیر سازند ها بر کیفیت منابع آب مورد بررسی قرار گرفت. رخداد پدیده های ساختمانی نظیر چین خوردگی ها (مانند تاقدیس بنگستان، سه تلون)، راندگی ابوالفارس، گسل امتداد لغز صیدون، درزه ها و شکستگی ها در نتیجه فعالیتهای تکتونیکی از یک سو و ریزش های جوی مناسب از سوی دیگر، شرایط مناسبی برای توسعه آبخوان کارستی در منطقه ایجاد کرده است. ظهور چشمه سرتنگ، مهمترین تخلیه کننده تاقدیس بنگستان در منطقه مورد مطالعه، در راستای شکستگی های عمیق بیانگر اهمیت اشکال ساختاری در منطقه می باشد. محل هایی که برای تغذیه مصنوعی پیش بینی شده است، بیشتر در بخش آبرفتی منطقه و در دامنه تاقدیس بنگستان می باشد که هم کیفیت آب و هم نفوذپذیری در این بخش مناسب می باشد. مطالعات هیدروشمیایی بر اساس نتایج آنالیز کامل 14 نمونه آب صورت گرفته و تغییرات کیفی از لحاظ مکانی و زمانی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش های شرقی و شمال شرقی منطقه، کیفیت آب زیرزمینی بسیار مطلوب است اما به سمت جنوب غرب منطقه به علت رخنمون سازندهای گچساران، میشان، آغاجاری و بخش لهبری مجموع املاح آب زیرزمینی افزایش می یابد و کیفیت آب نامطلوب می گردد. رخساره بی کربناته در نمونه های بخش شرقی و شمال شرقی منطقه مورد مطالعه و رخساره سولفاته در بخش غربی و جنوب غربی مشاهده می شود. تیپ آب چاه و چشمه ها، بیکربناته کلسیک و تیپ آب های سطحی بیکربناته کلسیک و سولفاته کلسیک می باشد. نمونه های آب منطقه، نسبت به ژیپس تحت اشباع و نسبت به کلسیت و دولومیت اشباع و فوق اشباع هستند. چاه و تمامی چشمه ها که در بخش شرقی منطقه می باشند از کیفیت مناسبی برای شرب برخور دارند و نسبت به آب های سطحی کیفیت مطلوب تری دارند.